Ötegezegenimizi İsimlendiriyoruz!

WASP-52 yıldızı ortada kırmızı çizgilerle işaretlenmiştir.
Görüntü Digitized Sky Survey (DSS, NASA)’dan alınmıştır.

Uluslararası Astronomi Birliğinin (IAU) 100. kuruluş yılı kutlamaları kapsamında dünya genelinde bir ötegezegen isimlendirme kampanyası başlatılıyor. Kampanyaya dünya genelinde 70 ülke katılıyor.

Türkiye katalog ismi WASP-52 olan yıldıza ve onun ötegezegenine isim veriyor.

Türk Astronomi Derneği (TAD) tarafından oluşturulan Ötegezegen İsimlendirme Ulusal Komitesi kampanya süresince gelen önerileri kurallar ve ilkeler ışığında inceleyecek ve daha sonra önerileri oylanmak üzere Türk Astronomi Derneği üyelerine sunacak.

En çok oy olan 20 öneriyi gözden geçirip IAU’ya iletilmek üzere yıldıza ve gezegenine ait 3 isim önerisini seçecek.



Kimler İsim Önerisi Verebilir?

Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı ilköğretim ve lise dengi okullar
Üniversitelerin Astronomi ve Uzay Bilimleri, Uzay Bilimleri ve Teknolojileri, Astronomi ve Astrofizik bölümleri
Gözlemevleri
Planetaryumlar, Bilim Merkezleri, Bilim Müzeleri
Türk Astronomi Derneği kurumsal üyeleri

Yukarıda listelenen kurumlar kendi içlerinde düzenleyecekleri isim belirleme yarışmalarının/kampanyalarının sonucunu (kurum içinde en çok oyu olan önerileri) aşağıda verilen form aracılığıyla Ulusal Komiteye iletecekler. Özellikle ilköğretim ve lise dengi okullarda fen bilgisi, fizik, astronomi öğretmenlerimize büyük görev düşüyor. Okullarında bu kampanyanın düzenlenebilmesi için girişimleri başlatmalarını diliyoruz.

UYARI: Kurum tarafından belirlenen isim önerilerinin kurum yetkilisi tarafından iletilmesi gerekmektedir. Bunun dışında gelen öneriler dikkate alınmayacaktır.

Ulusal Komite Kimlerden Oluşuyor?

Ötegezegen İsimlendirme Ulusal Komitesi üyeleri alanlarında uzman, özellikle bilim-toplum faaliyetlerinde yoğun görevler üstlenen ve TAD temsilcilerinden oluşuyor.

Prof. Dr. İbrahim KÜÇÜK TAD Başkanı Erciyes Üniversitesi
Prof. Dr. Serdar EVREN TAD Bilim-Toplum Komisyonu Başkanı Ege Üniversitesi
Dr. Öğr. Üyesi Sinan ALİŞ IAU Ulusal Bilim-Toplum Koordinatörü İstanbul Üniversitesi
Prof. Dr. Faruk SOYDUGAN TÜBİTAK Ulusal Gözlemevi Yönetim Kurulu Üyesi Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi
Doç. Dr. Mesut YILMAZ Ankara Üniversitesi Kreiken Rasathanesi Müdürü Ankara Üniversitesi
Dr. Öğr. Üyesi Ayşegül YELKENCİ TAD Bilim-Toplum Komisyonu Üyesi İstanbul Kültür Üniversitesi
Dr. Tuba İKİZ TAD Halkla İlişkiler Komisyonu Başkanı Atatürk Üniversitesi

Neden WASP-52? 

WASP-52 yıldızı Pegasus (Kanatlı At) Takımyıldızında bulunan, Güneş’ten biraz daha soğuk ve küçük turuncu renkli bir yıldızdır. WASP-52’nin bir gezegeni olduğu 2011 yılında geçiş (transit) gözlemleri ile keşfedilmiştir. Gezegenin kütlesi Jüpiter’in yaklaşık yarısı ya da Yer’in 146 katı kadardır.

WASP-52 yıldızı ve ötegezegeni Yer’e 457 ışık yılı uzaklıkta bulunmaktadır. WASP-52’nin gezegeni yıldıza çok yakın, sıcak bir gaz devidir. Bu nedenle, yaşam barındırma olasılığı bulunmamaktadır. 

WASP-52 yıldızı Pegasus (Kanatlı At) Takımyıldızında bulunmaktadır ve ilkbahardan sonbahara kadar Türkiye’den gözlenebilmektedir.

Nasıl İsim Vereceğiz?

WASP-52 yıldızına ve yıldızın ötegezegeni WASP-52b’ye isim verirken dikkat etmemiz gereken kurallar var:

OLABİLİR:

İki isim önerisi olmalı: yıldıza ve gezegenine
İsim bir “şey”e ait olabilir.
İsim bir “kişi”ye ait olabilir.
İsim, bir gökcismine ismi verilmeye değer, kültürel, tarihi ve coğrafi önemi olan bir “yer”e ait olabilir.
Verilecek isim gökyüzü veya astronomiyle ilgili ve hatta yıldızın/gezegenin gökyüzünde bulunduğu takımyıldızla ilgili olabilir (zorunlu değil).
En az 4, en fazla 16 karakter uzunluğunda olmalı.
Latin harfleri ile yazılmalı.
Tercihen bir kelime olmalı.
Kolayca telaffuz edilebilmeli (en azından bazı dillerde).

OLMAMALI:

Bir kişiyi, grubu, toplumu veya ülkeyi gücendirmemeli.
Herhangi bir astronomik cismin ismiyle aynı veya benzer olmamalı.
Verilecek ismin ticari bir tarafı olmamalı.
Politik, askeri veya dini alanlarla bilinen kişilerin isimleri olmamalı.
1919’dan önce ölmüş bir kişinin ismi olmamalı.
Yaşayan bir kişinin ismi olmamalı.
İsim seçimini yapan kuruluşların ismi olmamalı.
Evcil hayvanların ismi olmamalı.
Kısaltma olmamalı.
Kurgu, üretilmiş isim olmamalı.
Rakam veya ünlem işareti içermemeli.

İsim Önerilerimizi Ulusal Komiteye İletmek İçin İsim önerileri IAU100 NameExoWorlds Ulusal Komitesine aşağıdaki form aracılığıyla iletilebilir: https://forms.gle/UG7MsVALLz14vkLi8

Kaynak: Türk Astronomi Derneği