Bingöl'de göktaşı zenginliği

Bingöl’ün Sarıçiçek Köyü’ne Eylül ayı başında düşen meteor parçalarının, NASA’nın araştırmak için 500 milyon dolar bütçe ayırdığı Vesta asteroidinden kopup geldiği ortaya çıktı.

Bölgeye 2 Eylül'de düşen meteor parçalarının değerli olduğu iddiaları üzerine vatandaşlar, zengin olma hayaliyle bölgede göktaşı aramaya başlamıştı.


Bingöl Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. İskender Demirkol, "Bulunan taşları satın almak üzere Rusya'dan, Almanya'dan çeşitli ülkelerden gelip 35 dolardan 50 dolara kadar aldıklarını biliyoruz. Bu şekilde köy halkına da büyük bir katkı sağladığını duyuyoruz. Bizim için bilimsel köylülerimiz için de ekonomik açıdan gerçekten faydası olduğunu düşünüyoruz" demişti.

Habertürk gazetesinden Serkan Akkoç'un haberine göre, Sarıçiçeklileri 'zengin eden' meteor parçalarının, dünyaya yakın yörüngedeki Vesta asteroidinden koptuğu anlaşıldı. ABD Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA), 2007 yılında 500 milyon dolar bütçeli proje kapsamında uzaya gönderdiği iki keşif aracıyla, dünyaya yakın yörüngedeki Vesta ve Ceres asteroitlerini yakın takibe aldı. Dokuz yıl sürecek keşif programına DAWN adı verildi. Üç yıl önce Vesta asteroidinin yörüngesine giren uzay araçları, görüntüler almaya ve uzaktan asteroidin yüzey yapısı, kimyasal bileşimleri ve atmosferi gibi konularda bilgi toplamaya başladı.

Yeryüzünden binlerce kilometre uzakta, uzay boşluğunda bu araştırmalar devam ederken Vesta asteroidinden bir parça Bingöl’ün Sarıçiçek Köyü yakınlarına düştü. 2 Eylül gecesi 11.20 sıralarında atmosferde ışıklar saçarak patlayan ve Sarıçiçek Köyü yakınlarına düşen meteorun dünya yolculuğu Bingöl, Muş, Van, Erzincan, Erzurum, Malatya ve Diyarbakır’dan çıplak gözle bile izlenebildi. 

TÜBİTAK’A BİLDİRDİ

Bingöl’de devlet memuru olan Tuğçe Özduman, gökyüzünde yaşananların şokunu atlatır atlatmaz TÜBİTAK’ı arayarak gördüklerini yetkililere bildirdi. TÜBİTAK Ulusal Gözlemevi’nde görevli astronomlardan Murat Parmaksızoğlu ile İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Fizik Bölümü öğretim üyelerinden Doç. Dr. Ozan Ünsalan köyde yaptıkları incelemelerin ardından düşen parçaların fotoğraflarını Bingöl Üniversitesi’nin de işbirliğiyle NASA’da meteor biriminin başındaki Peter Jenniskens’e gönderdi. Meteorun ender türlerden biri olma ihtimali üzerine hemen Türkiye’ye gelen Jenniskens, Doç. Ünsalan ve Bingöl Üniversitesi Fizik Bölüm Başkanı Prof. Dr. İskender Demirkol ile birlikte Sarıçiçek’te araştırma yaptı.

METEORUN İSMİ: SARIÇİÇEK

Uluslararası Astronomi Birliği’nin isimlendirme ve sınıflandırma kurallarına göre düşen meteorlara, “uzayla dünya arasında bir iletişim aracı” atfıyla düştüğü yerin en yakınındaki postanenin ismi veriliyor Bu kural Sarıçiçeklilerin isteği üzerine esnetilerek meteorun adı “Sarıçiçek” araştırmaları yapan uluslararası konsorsiyumun adı da “Sarıçiçek Meteoridleri Konsorsiyumu” oldu. NASA’nın ilk analizlerine göre 230 kiloluk ana kütleye ve 50 santimetrelik çapa sahip meteor, yeryüzüne 40 kilometre kadar yaklaştıktan sonra parçalandı. Saniyede 17.9 kilometre hızla dünyaya düşen parçalar “Howardite” minerali özelliği nedeniyle ender rastlanan meteor türlerinden biri.

MİLYON YILLIK EVLİLİK TEKLİFİ

Doç. Ünsalan’ın verdiği bilgiye göre meteor koleksiyonları bulunuyor. Kolye yaptırıp milyon yıllık bir taşla sevgilisine evlenme teklifi eden bile var. Bilimsel araştırmalar için meteoridin yapısının bozulmaması amacıyla bu parçaların mümkün olduğu kadar minimum temas ile alüminyum folyolarla toplanması ve cam kavanozlarda saklanması gerekiyor. Dünyaya daha önce bu türde sadece 16 meteor düştü. Şubat 2013'te Rusya’ya düşen 20 metre çapındaki meteorun patlama değeri Sarıçiçek meteorundan biraz daha yüksekti.