Evrende oluşan ilk gökadalar keşfedildi.

13,7 milyar yıl önceki Büyük Patlama’nın (Big Bang) ardından ilk gökadaların yaklaşık 500-600 milyon yıl sonra oluştuğu tahmin ediliyor.

NASA’nın Hubble uzay teleskopu ile Dünyamızdan 13, 1 milyar ışık yılı uzaklıkta keşfedilen bir gökadalar grubu, işte bu hesaba göre evrende oluşan ilk gökadalardan.

Bugüne göre en uzak ve en eski gökada grubuna aslında evrende gördüğümüz en genç gökadalar grubu demek gerekir. Çünkü bu gökadaları henüz erken evrelerinde gelişirken görmekteyiz. Bir başka deyişle gördüğümüz 13,1 milyar yıl öncesinin bir resmi.

 Colorado Üniversitesi ve Cambridge Üniversitesi ortak öğretim üyesi Michele Trenti, bulunan gökadaların, gökada oluşumunun henüz başladığı dönemi gösterdiğini söyleyerek “Hubble bulguları, gökada oluşumu hakkındaki kuramsal anlayışımızı desteklemektedir” dedi.

Hubble yukarıdaki resimde görülen beş gökadadan oluşan grubu, yakın kızılötesi dalga boylarında yapılan bir rastgele tarama sırasından buldu. Gökadalar, kendi gökadamız Samanyolu’nun %10’u ile %50’si büyüklükte. Fakat Samanyolu kadar parlak ışık saçıyor. Bunun nedeni erken evrende gökadaların birleşmesiyle, yakıt olan hidrojen gazının bol miktarda bulunması.

Gökadalar büyük çoğunlukla gruplaşmış, ya da kümeleşmiş durumda bulunuyorlar. Gökada kümeleri evrendeki en büyük yapılardır. Her bir gökada kümesinde yüzlerce veya binlerce gökada bulunur. Samanyolu’muz, ile yakınımızdaki Büyük ve Küçük Macellan bulutumsuları ve Andromeda gökadası aynı kümede bulunmaktadır. Evren genişlemekte ise de aynı kümede birbirlerine yakın gökadalar çekim nedeniyle genelde birbirlerine yaklaşmaktalar. Örneğin, yaklaşık 5 milyar yıl sonra Samanyolu ile Andromeda gökadaları iç içe girecekler.

Gök bilimcileri yeni keşfedilen beş gökadanın kütle büyüklüğü, mesafe ve hızlarını daha iyi ölçerek birbirleri ile birleşme yolunda mı yoksa ayrılma yolunda mı olduğunu tahmin etmek istiyorlar. Bu gökada kümesi içinde başka gökadaların da bulunabileceği, bunların zamanla keşfedilebileceği veya çok zayıf olduklarından hiç görünmeyebilecekleri bildirilmekte.

Hubble uzay teleskopu, evrenin her yanına dağılmış olan bu erken (proto) kümeleri görme olanağı sağlıyor. Ancak uzaktaki çok zayıf gökadaları görebilmek gene de çok zor. Trenti “Bu bir deneme yanılma ve şans işi. Çok kez baktığımız yerde bir şey yok. Bazen de önemli keşif olabiliyor. “ diyor.